سنگ الکساندریت و سنگ یاقوت سرخ
در این مقاله تمام خواص و ویژگی های دو سنگ قیمتی و با ارزش سنگ الکساندریت و سنگ یاقوت سرخ به صورت کامل مورد بررسی قرار میگیرد.این سنگ از جمله سنگ های با ارزشی هستن که به علت درخشش و رنگ بسیار جذابی که دارند همیشه مورد توجه علاقه مندان به سنگ های قیمتی و همینطور استفاده از آن ها در انواع جواهر الات بوده است. خواص و فواید، ذخایر این دو سنگ در ایران و جهان، کانی شناسی، قیمت های جهانی، اثرات بر روح و کالبد انسان و فرایند تشکیل و استخراج آن ها موضوعاتی است که در این مقاله به صورت کامل مورد بررسی قرار خواهد گرفت. با ما همراه باشید...
سنگ الکساندریت
تاریخچه این گوهرسنگ مورد بحث بوده و به زمان امپراطوری روسیه مفتوح می گردد. از آنجایی که کشف این سنگ الکساندریت همراه با ظهور دوره تزار روسیه، الکساندر دوم (1881-1818) به اتفاق بود این سنگ به اسم وی نامگذاری شد. درواقع الکساندریت بدست یک معدنکار فنلاندی به نام (Nils Gustaf Nordenskiöld (1792-1866 کشف شده می باشد.
هنگامی که Nordenskiold برای اولین بار در 1834 الکساندریت را کشف نمود، انگشتر گارنت در ابتدا تصور می شد که زمرد باشد زیرا در معادن زمرد واقع در منطقه اورال روسیه در نزدیکی رودخانه توکووایا کشف شده بود. اما پس از نگریستن سایه های قرمز این نوع در آینده به عنوان گونه ی حاوی کروم با قابلیت تغییر رنگ شناخته شد.
گفته میشود بدلیل اینکه کشف این گوهرسنگ با رسیدن تزار آینده به سن قانونی همزمان شده بود و این سنگ نیز با دو رنگ قرمز و سبز که ترکیب رنگ اصلی سمبول(لاتین) امپراطوری های گذشته روسیه بود خویش را پرتو می عدل فلذا الکساندریت سنگ جواهر رسمی تزار امپراطوری روسیه به رسمیت شناخته شد.
سنگ الکساندریت (به انگلیسی Alexandrite) یگانه از انواع بسیار نادر کریزوبریل (BeAl2O4) با سختی موس 8.5 ، وزن مخصوص 1.755 – 1.74، حائز سیستم کریستالی ارتورومبیک و برخی مواقع اوقات در شکل ظاهری شش وجهی هگزاگونال بوده که از شفاف الی اوپک وجود دارد و مثال های شفاف آن قیمت بالاتری دارند.
بر بنیاد کنفدراسیون جهانی جواهرات CIBJO فقط کریزوبریل هایی که قابلیت تغییر رنگ یا کالر چنجینگ دارند “الکساندریت” محسوب میشوند. الکساندریت وقتی ساختن می شود که عناصر بریلیوم و آلومینیوم ترکیب و به طور شگفت انگیز مقادیر جزئی عناصر آهن و تیتانیوم و بخصوص کرومیوم (اساسی) به اتفاق میشوند.در موارد کمیاب حظور وانادیوم نیز نگریستن میشود. گونه های کالر چنجینگ (Color Changing) آن در روشنایی روز با طیف های رنگی سبز الی سبز – آبی و در نور لامپ سلسله ای به طیف های قرمز تمشکی، ارغوانی- قرمز، نارنجی -زرد بسته به محل ظهور تغییر می یابند.
الکساندریت یکی از شگفت ترین و خاص ترین سنگ های موجود در بازار امروز می باشد. این سنگ با ویژگی چند رنگی نوع ای از کریزوبریل با پدیده کالر چنجینگ می باشد. الکساندریت یا کریزوبریل با پدیده کالرچنجینگ به زمرد روز و یاقوت شب معروف می باشد چه بسا این اصطلاح به دلیل نوع ای متعلق به که حائز تغییر رنگ سبز لغایت سرخ می باشد کاربرد میشود. این سنگ در پایین نور لامپ دودمان ای یا شمع به طیف های مایل به قرمز تغییر رنگ می دهد.
رنگ سبز الکساندریت برآمده از ناخالصی کروم می باشد. کروم همان عنصر رنگی موجود در زمرد یعنی نوع ی سبز بریل گران بها می باشد. به عقیده می رسد الکساندریت سریلانکا (سیلان) با تغییر رنگ قهوه ای گونه شناخته می شود. این کانی با خمی باشدگاه زیمبابوه معمولا تغییر رنگ بسیار کمی دارد و معمولا با مقدار کمی رنگ بنفش مقداری طایفه تر می باشد. نوع های تانزانیا در رنگ های صریح تر یافت شده و تغییر رنگ مطلوبی دارد. الکساندریت برزیلی به عقیده اشباع تر بوده و تغییر رنگ آبی لغایت بنفش دارد. مطلوب ترین گونه این سنگ با رنگ های خالص و توانایی تغییر رنگ می باشند.
الکساندریت با کیفیت و طبیعی بسیار گران بها بوده و بسته انگشتر گارنت به فاکتورهای گوهرشناسی می تواند قیمت های متفاوتی داشته باشد. الکساندریت برزیلی 100% دارای تغییر رنگ هستند فلذا بها و طرفداران اکثریت دارند. این کانی گاها ممکن می باشد دارای پدیده چتویانسی باشد وجود دو پدیده نوری مقارن در این سنگ میتواند گاها بها سنگ را بالا ببرد و نادر تر می باشد.
سنگ یاقوت سرخ
سنگ یاقوت سرخ یا روبی نوع قرمز کروندوم و با درجه سختی 9 به عنوان دومین مونث سخت عالم بعد از الماس می باشد. یاقوت سرخ جزو گرانترین و زیباترین سنگهای دانشمند نیز می باشد لغایت جایی که در گذشته مظهر ثروت و نیرو حاکمان بود. از خواص یاقوت سرخ علاوه بر زیبایی می نا به افزایش خون رسانی و انرژی حیاتی به تن اسم برد. این گوهر دارای دست موزه قدرتمندی برای تحریک چاکرای ریشه و و تقویت نیروی اساسی تن می باشد.
در زبان سانسکریت هند بمی باشدان، روبی به عنوان “ratnaraj” نامیده می شود، که به معنی “پادشاه سنگهای قیمتی” برگردان شده می باشد.
یاقوت احمر همواره سنگی زینتی و با ارزش در تاج و بست سلاطین بوده هرچند که بعضی از این سنگها در تاج پادشاهان مورد آزمایش قرار گرفته و مشخص شده که سنگ یاقوت سرخ قرمز نبوده و درواقع اسپینل بوده اند. یاقوت احمر پرنس سیاه که جزو جواهرات سلطنتی بریتانیا می باشد و روبی تیمور که در تاج سلطنتی اسپانیا باره استفاده پیمان گرفته اسپینل بوده اند.
سنگهای درشت یاقوت قرمزی که رنگ و سرگی بالایی داشته باشد بسیار کمیاب بوده و درصورت وجود حتی چند مساوی الماس نیز ارزش دارد. در یکی از دمی باشدانهای مارکو پولو، قوبلای خان (یکی از نوادگان چنگیز) به سلطان سیلان(سریلانکای امروزی) پیشنهاد یک شهر در ازای یک یاقوت سرخ درشت را به او می دهد. سریلانکا به عنوان “جزیره سنگهای قیمتی” سرشناس می باشد و به علت داشتن روبی هایی با رنگی جذاب و ملایم بسیار نامدار می باشد. مارکو پولو در قسمتی از کتاب معروف خود می گوید:یاقوت های احمر هیچ جای دیگری به زیبایی یاقوت های سریلانکا هستی ندارد.
هنگام تشکیل روبی و سافیر به جز اکسید آلومینیوم خالص و عناصر رنگزا، عناصر به اتفاق دیگر، سنگ ها و سیالات درگیر و مذابهای گوناگون می توانند همراه با این یاقوت ساختن شوند یا به دام بیفتند. انگشتر گارنت اگر یاقوتهای کشورها و منشأ های مختلف هیچ نوع تفاوتی در عناصر به اتفاق و ناخالصی تو آنها نداشتند بی گمان تفاوت رنگ و شفافیت و طرفدار آن تفاوت ارزش هستی نداشت.
کروندوم به خودی خود تقریبا بی رنگ می باشد و عامل رنگ دهنده در روبی عنصر کروم می باشد و همانطور که قطعا دیده اید سایه هایی قهوه ای رنگ در یاقوت احمر هستی دارد علت آنها مقدار بسیار کمی از فلز آهن در ترکیب کیمیایی آنها می باشد. نزدیک در هر معدنی یک گونه رنگ روبی مختص خویش را دارد و ساختاره خاصی برای تعیین رنگ آن بر بنیاد محیط وجود ندارد.
معمولا پراکندگی رنگ در سرتاسر نقاط روبی متفاوت می باشد و لکه های قرمز یا نوارهایی در آن تماشا می شود. بهترین رنگ روبی رنگ قرمز خالص می باشد که به “خون کبوتر” سرشناس می باشد. اصطلاحاتی رایج در بازار جواهرات مانند یاقوت برمه یا یاقوت احمر سیامی در واقع بخاطر کیفیت بالای رنگ آن می باشد نه به خاطر مکان می باشدخراج آن.